An Gozos na bya canta sa Misa de Aguinaldo sa Catanduanes (December 16-24)
Kan nakaaging taon sakuyang pinaghiras an producto kan sakuyang research manunungod sa ginikanan kan magayon na “Gozos” na inaawit sa halos gabos na mga simbahan sa Catanduanes kada Misa de Aguinaldo. Sakuyang pinaghiras na hale ini sa sarong lumang libro na pinag imprinta sa Manila kan taon 1884, and titulo “Hatol na Evangelio sa Tataramon na Bicol” na ipinaimprinta ni Obispo Casimiro Herrero, Obispo kan Caceres. Alagad enot na nagluwas an nasabing gozos sa sarong novena na pinagimprinta ni Obispo Francisco Gainza kan 1867. Maroromdoman niato na si Obispo Gainza an halos gabos na nag gibo kan mga tradicional na novena sa bicol na hanggang ngunian ginagamit pa sa mga pagno- novena.
Nasambit ko na hahanapon ko, asin dai ako matunong na mag research kan ginikanan kan magayon na Gozos na ginibo ni Obispo Gainza. Sinabi ko kan nakaaging taon na pwede sir binicol ini ni Obispo Gainza hale sa original na Español asin an sakuyang pag-mawot na makua ko an original na pinag kuahan ni Obispo Gainza sa tabang nin Mahal na Dios. Dai ako nagtonong na mag research, asin ngunian na aldaw sakuyang nakua an original na “Salve a Nuestra Senora del Rosario” na iyo man an pinagbasihan ni Obispo Gainza kan gozos na inaawit sa kabicolan, particularmente sa Catanduanes.
An original na Gozos kan “Salve a Nuestra Senora del Rosario” pinagimprinta sa Barcelona. Espana, kan taon 1760 y 1770 kan Herederos de Julian Solis. Saro ining libro asin an nakalag “Gozos”.
Alagad an “genio” ni Obispo Gainza iyo na dai nya ini Binicol na leteral. Saiyang ginamit an gozos na espanol asin pinag revisar ini, tinaltag an bilog na gozos asin pinag incorporar sa Latin na “Salve Regina”.
Uya an Original na binasihan kan Gozos sa Bicol ni Obispo Gainza na hale ki Julian Solis. Siring man uya digdi an an Gozos ni Obispo Gainza na iyo na popular na ginagamit sa Bicol, especialmente sa Catanduanes kada Misa de Aguinaldo.
Sa masunod satuyang i co-comparar an Gozos ni Julian Solis (1760) asín an Gozos ni Bishop Gainza (1867).
P.S. an Original ni Obispo Gainza “Inaon nin Dios Aki” bakong “na inaon nin Dios Aki”. Kan ini pinag imprinta liwat ni Obispo Casimiro Herrero dinagdagan nya nin “na inaon”
Research by Fr. Denis Surban